Jámiyet bar eken til boladı. Til bar eken millet jasaydı. Millettiń máńgi jasap qalıwı ushın eń áwele hár bir xalıq óz tilin húrmetlep, onı taza tutıwı kerek. Sebebi, dúnyada qanshadan-qansha tillerdiń biziń dáwirimizge shekem joq bolıp ketkenligi ótmishten málim.
Házirgi waqıtta mámleketimizde til máselesi mámleketlik siyasat dárejesine kóterildi. Bul másele boyınsha bir qansha jumıslar ámelge asırılǵan bolsa, bir qanshası ele dawam etpekte.
Rayon kóleminde aytatuǵın bolsaq, 2020-jıldan baslap hár jıl ushın óz aldına is-rejeler dúzilip, usı is-rejeler tiykarında hákimlikte dúzilgen isshi topar quramı tárepinen rayon aymaǵındaǵı bir qatar mákemelerdiń is qaǵazları, ishki hám sırtqı jazıwları mámleketlik til talaplarına sáykes keliwi turaqlı qadaǵalanıp barılmaqta. Jiberilgen qáte-kemshilikler boyınsha juwapker shaxslarǵa eskertiwler berilip, túsindiriw jumısları alıp barılmaqta.
Ózbekstan Respublikası Ministrler Kabinetiniń 2021-jıl 10-fevral kúngi «Latın jazıwına tiykarlanǵan ózbek álipbesine basqıshpa-basqısh tolıq ótiwin támiyinlew is-ilajları haqqında»ǵı 61-sanlı hám Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesi Prezidiumınıń 2021-jıl 16-iyul kúngi «Qaraqalpaq tilin jáne de rawajlandırıw hám til siyasatın jetilistiriw ilajları haqqında»ǵı 410-sanlı qararlarında 2023-jıl 1-yanvar sánesine shekem basqıshpa-basqısh tolıq latın álipbesine ótiw kerekligi belgilep qoyılǵan.
Tilekke qarsı, mákemlerde islewshi xızmetkerlerdiń arasında latın álipbesin tolıq meńgermegenleri barshılıq. Bul kemshilikti saplastırıw maqsetinde Álisher Nawayı atındaǵı Tashkent mámleketlik ózbek tili hám ádebiyatı universiteti janındaǵı Mámleketlik tilde is júrgiziw tiykarların oqıtıw hám qánigeligin arttırıw Orayınıń Qaraqalpaqstan Respublikası aymaqlıq bóliminde reje tiykarında rayon aymaǵındaǵı mákeme, kárxana, shólkemlerden xızmetkerler turaqlı oqıtılıp barılmaqta. Bul óz gezeginde jumıslarımızdıń alǵa ilgerilewine óz tásirin tiygizbekte.
Rayonda 2020-jıl isbilermenlik subyektlerine tiyisli 67 reklama hám mańlaysha jazıwları bar bolıp, olardıń derlik kópshiligi shet tilinde jazılǵan bolsa, birazında imla qáteler bar edi. 2023-jıl sentyabr ayına kelip sırtqı reklama jazıwları 121ge jetti. Isshi topar quramınıń turaqlı túsindiriw jumısların alıp barıwı, isbilermenlerimizdiń ana tilimizdiń keleshegine biyparwa bolmawı nátiyjesinde 121 reklama banneriniń búgingi kúnge kelip 120sı mámleketlik tilde jazılǵan. Qáte-kemshilikke jol qoyǵan isbilermenge eskertiw berildi.
Usı orında bul máseleniń mánisin tereń túsinip, bizge jaqınnan járdem berip, reklama hám mańlaysha jazıwların mámleketlik tilde jaylastırǵan isbilermenlerimizge minnetdarshılıq bildiriw orınlı dep oylayman.
Húrmetli rayon turǵınları!
Sóz sońında jaqınlap kiyatırǵan eki ullı bayram – ózbek hám qaraqalpaq tillerine mámleketlik til biyligi berilgenligine 34 jıl tolıwı múnásibeti menen qızǵın qutlıqlay otırıp, ullı shayırımız Ibrayım Yusupovtıń «Ana tilim, sen basqadan ayırmam…» degen tereń filosofiyalıq mánige iye qatarlarınan juwmaq shıǵarıp, Ana tilimizdiń keleshek urpaqqa sap halında jetiwi, onıń máńgi ómir súriwine teńdey at salısıwǵa shaqırıp qalaman.
Sultan Uzaqbaev,
Taxtakópir rayonı hákiminiń ruwxıy-aǵartıw jumıslar nátiyjeliligin arttırıw, mámleketlik til haqqındaǵı nızam hújjetlerine ámel etiliwin támiyinlew máseleleri boyınsha másláhátshisi.
Taxtakópir rayonı hákimliginiń málimleme xızmeti